Mevlevilik Nedir?

Mevleviliğin kurucusu, Mevlâna Celaleddin Rumi‘dir. Bu meşhur mutasavvıf ve düşünürümüz 1209 yılında Horasan’ın Belh şehrinde dünyaya gelmiş, 1270’de Konya’da vefat etmiştir. Tasavvufi yorumlardan biri olan Mevlevilik onun görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşmuştur. Mevlâna’nın babası, dönemin tanınmış İslam âlimlerinden biri olan Bahauddin Veled, annesi ise Mü’mine Hatun’dur. Mevlâna, küçük yaşlarda iken, ailesi ile birlikte Belh’ten ayrılıp Anadolu’ya gelerek Konya’ya yerleşti. Mevlâna iyi bir eğitim gördü. Onun ilk hocası, babası Sultan Veled’dir. Mevlâna Halep, Şam, Konya gibi dönemin ilim merkezlerinde tanınmış İslam âlimlerinden ders aldı. Tefsir, hadis, fıkıh gibi İslami ilimlerde iyice uzmanlaşan Mevlâna Celaleddin Rumi, Arapça ve Farsça dillerini mükemmel bir şekilde öğrenmiştir. Onun yaşadığı dönemin edebiyat dili Farsça olduğu için eserlerini bu dilde yazmıştır.

Mevlevilik; insanı yüceltmeyi amaçlayan, insanlar arasındaki ortak değerleri ön plana çıkaran bir düşünce akımıdır. Allah sevgisi, insan sevgisi, insana hizmetin esas alınması, onun manevi ve ahlaki yönden yüceltilmesi Mevlevilikte önem verilen ilkelerdendir.

Mevlevilikte, ibadetler üzerinde önemle durulur. İbadetlerin düzenli ve samimi bir şekilde yapılması gerektiği belirtilir. Yüce Allah’a olan sevgi ve bağlılığın ibadetlerle de gösterilmesi istenir. Mevlevilikte İslam’ın sevgi ve hoşgörüyü ön plana çıkaran yorumuna önem verilir. Hayatın anlamı ve insanın evrendeki üstün konumu üzerinde de sıkça durulur. Başkalarının ayıplarının yüzlerine vurulmaması, hatalarından dolayı insanların incitilmemesi gerektiği belirtilir. Milliyet, din, dil, ırk, zengin, fakir vb. hiçbir ayrım yapılmaksızın bütün insanların sevilmesi öğütlenir.

Mevlâna Celaleddin Rumi’ye göre Yüce Allah insana değer vermiş, onu üstün ve ayrıcalıklı bir varlık olarak yaratmıştır. O hâlde insana değer verilmeli ve saygı duyulmalıdır. Mevleviliğe göre insan, kalbini kin, hırs, kibir kıskançlık, bencillik gibi kötü duygulardan arındırmalıdır. Sevgi, saygı ve hoşgörüyü ilke edinmelidir.

Mevlevilik akımında dinî ve ahlaki ilkeler vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Bu akıma göre doğruluk, adalet, hikmet, zayıfları gözetme, yardımlaşma vb. değerler genel olarak bütün insanları mutluluğa götürecek temel ilkelerdir. Buna karşın tembellik, yalan, hile, kin, nefret, öfke, dedikodu, kibir vb. kötü özellikler ise insanın helakına sebep olur. İyi bir Mevlevi bu gibi kötülüklerden uzak durmayı ilke edinmelidir.

Mevlevilik düşüncesinde sema ayininin önemli bir yeri vardır. Sema; müzik eşliğinde ve belli bir düzen içerisinde yapılan törene verilen addır. Sema ayinine katılanlara semazen, bu ayinin yapıldığı yerlere ise semahane denir.

“Mevlevilik Nedir?” üzerine bir yorum

Yorum yapın