Beden Temizliğinin Dindeki Önemi

Beden temizliği vücudu her türlü kirden arındırmaktır. Allah’ın (c.c.) emanet olarak verdiği bedeni kirden ve mikroplardan korumak gerekir. El, ağız, diş, yüz, ayak, saç temizliği sadece dinin bir emri olarak değil, sağlığımız için de bir zorunluluktur. Çünkü hastalıkların birçoğu mikroplardan oluşmaktadır. Mikroplar da temiz olmayan ortamlarda çoğalır. Bu yüzden beden ve çevre temizliğine gereken hassasiyetin gösterilmesi gerekir.

Peygamberimiz (s.a.v.) temizlik konusunda birçok hususta tavsiyelerde bulunmuş; “Temizlik imandandır.” (Buhârî, İman, 45.) sözüyle de inanan bir insanın temiz olması gerektiğini ifade etmiştir. Bu nedenle Peygamberimiz (s.a.v.) yataktan kalkınca (bk. Buhârî, Vudü, 26; Müslim, Taharet, 87,88.), yemeklerden önce ve sonra (bk. Tirmizî, Et’ime, 39, 45.), tuvaletten çıktıktan sonra ellerin yıkanmasını; sık sık banyo yapmasını, tırnaklarını kesmesini, ağız ve diş temizliğine özen göstermesini (bk. Buhârî, Cuma, 8; Müslim, Taharet, 47.) Müslümanlardan istemiştir. Bunun yanı sıra iç ve dış elbiselerimizin temiz olmasına da önem vermek gerektiğini belirtmiştir.

Beden, kıyafet ve çevre temizliğine özen gösteren bir kimse sevilir ve saygı görür. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de “…Allah temizdir, temizliği sever.” (Tirmizî, Edep, 41.) buyurarak temiz olan kimselerin Allah (c.c.) tarafından sevileceğini ifade etmiştir.

Gusül Abdesti

Gusül, bütün bedeni kuru yer bırakmadan tepeden tırnağa temiz su ile yıkamaktır. Bu temizliğe boy abdesti de denir.

Akıllı ve ergenlik çağına gelmiş her Müslümanın bazı özel durumlarda boy abdesti alması, Allah (c.c) tarafından emredilmiştir. Bu özel durumlar, cünüplük ile kadınlarda adet ve lohusalığın son bulmasıdır. Yüce Allah (c.c.) Kur’an-ı Kerim’de “…Eğer cünüp oldunuz ise boy abdesti alın…” (Mâide suresi, 6.ayet.) ayetiyle bu gibi durumlarda boy abdesti alınmasını emretmiştir. Böyle durumlarda boy abdesti almayan bir Müslüman namaz kılamaz ve Kâbe’yi tavaf edemez. Boy abdestin alınışı şu şekildedir: Besmele çektikten sonra “Niyet ettim Allah rızası için boy abdesti almaya” şeklinde niyet edilir. Ağız ve burun güzelce temizlenir. Bedende bulunan kirler giderilir. Daha sonra bütün beden, kuru yer kalmayacak şekilde yıkanır.

Özel durumların dışında alınan boy abdesti sünnettir. Peygamberimiz (s.a.v.) cuma ve bayram günlerinde, hac veya umre için ihrama girerken ve vakfe yaparken boy abdesti almayı tavsiye etmiştir. (bk.Ebû Dâvût,tahâret,128; İbna Mâce,İkâmet,169.) İnsan sağlığı ve temizliği için de boy abdesti alınması güzel ve faydalı davranışlar arasında sayılır.

Abdest

Abdest, belirli organları usulüne uygun olarak yıkamak ve başı mesh etmek suretiyle yapılan bir temizliktir. Kendisi bir ibadet olmasının yanı sıra diğer bazı ibadetler için de ön şarttır. Örneğin namaz kılmak ve Kâbe’yi tavaf etmek için abdest alma zorunluluğu vardır. Abdestin gerekliliği ise Kur’an-ı Kerim’de “Ey iman edenler! Namaz kılmaya kalktığınız zaman yüzlerinizi, dirseklere kadar ellerinizi, başlarınızı mesh edip topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın.” (Mâide suresi, 6. ayet.) şeklinde ifade edilmiş ve abdestin dört şartı bu ayette belirtilmiştir. Ayrıca Allah Resulü (s.a.v.), kıyamette kendilerini tanıyıp tanıyamayacağını soran ashabına, “Elbette tanıyacağım. Sizin o gün hiçbir ümmette bulunmayan bir simanız olacak. Benim yanıma abdest izlerinden dolayı yüzleriniz ve ayaklarınız nurlu olarak geleceksiniz.” (Müslim, Taharet, 36.) şeklinde cevap vermiştir. Sünnete uygun olarak abdestin alınışı şu şekildedir:

Besmele çekilerek “Niyet ettim Allah rızası için abdest almaya” şeklinde niyet edilir. Eller üç kez yıkanır. Ağza üç kez su verilir, ağız çalkalanır. Ardından üç kez burna su çekilerek iyice temizlenir. Daha sonra üç kez yüz yıkanır. Ardından kollar dirseklerle beraber yıkanır. Sağ el ıslatılarak başın dörtte biri mesh edilir. Serçe veya işaret parmaklarıyla kulakların içi, baş parmaklarla da arka kısmı temizlenir. Geri kalan üç parmakla da ense mesh edilir. En son ayaklar topluklarla birlikte yıkanır. Böylece abdestin alınışı tamamlanır.

Uyumak, bayılmak, tuvalet ihtiyacını gidermek, ağız dolusu kusmak, yellenmek, namaz kılarken sesli bir şekilde gülmek gibi durumlar abdesti bozar.

Teyemmüm

Niyet ettikten sonra temiz toprak veya toprak cinsinden bir şeye elleri vurup yüz ve kolları mesh etmeye teyemmüm denir. İslam’da temizliğin su kullanılarak yapılması esastır. Suyun bulunmadığı veya hastalık, soğuk, can güvenliği endişesi gibi çeşitli nedenlerden ötürü suyun kullanılamadığı durumlarda da teyemmüm yapılır. İbadetlerimizi yerine getirebilmek için dinimizin kolaylıklarından birisi olan teyemmüm alınışı, Kur’an-ı Kerim de şöyle ifade edilmiştir: “…Ve su bulamamışsanız temiz bir toprağa teyemmüm edin, yüzlerinizi ve ellerinizi onunla mesh edin.” (Mâide suresi, 6. ayet.)

Teyemmüm beden temizliğinden ziyade manevi bir temizliktir. Zor durumda kalan bir Müslümana karşı kolaylıktır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de suyun bulunmadığı veya kullanılması çeşitli sıkıntılara sebebiyet verebileceği durumlarda teyemmüm yapılmasını tavsiye etmiştir.

Teyemmüm alan bir kimse ancak bir vakit namazını kılabilir. Her namaz için ayrı ayrı teyemmüm alması gerekir. Su bulunur veya suyu kullanma imkânı olursa teyemmüm bozulur. Ayrıca abdesti bozan her durum teyemmüm abdestini de bozar.

Yorum yapın