Sadaka Nedir, Nasıl ve Kimlere Verilir?

Sadaka, dinimizin yardımlaşma ve dayanışma amacıyla yerine getirilmesini istediği ibadetlerden biridir. Bir insanın kendi isteğiyle, yalnızca Allah rızası için yaptığı yardım ve iyiliklere sadaka denir.

Sadaka, Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak için ihtiyacı olanlara gönüllü olarak verilir. Sadakada miktar ve zaman sınırlaması yoktur. İnsanlar bu yardımı, diledikleri zamanda ve miktarda yaparlar. Bu yüzden sadaka, zekâttan daha kapsamlı bir yardım şeklidir.

Sadaka sevabı kazandıran davranışlar nelerdir?

Sadaka sadece maddi değerlerle olmaz. Bir yoksulun para, yiyecek ve giyecek ihtiyaçlarını karşılamak sadaka olduğu gibi her türlü güzel ve yararlı davranış da sadakadır. Bir hastayı veya yaşlıyı ziyaret etmek, karşılaştığımız bir insana güler yüzle selam vermek, insanlarla tatlı dille konuşmak birer sadakadır. Peygamberimiz bu konuda şöyle buyurmuştur:

“Kardeşini güler yüzle karşılaman da bir iyiliktir.” Ayrıca insanların üzüntülerini paylaşmak, iki kişinin arasını bulup barıştırmak sadakadır. Bir kimseye eşyasını taşımada yardım etmek, yoldaki rahatsızlık veren şeyleri kaldırmak gibi davranışlar sadaka sayılan ve sevap kazandıran davranışlardır.

Sadaka-i cariye ne demektir?

Dinimizde, herkesin yararlanacağı; cami, okul, yol, hastane gibi hayır kurumlarını yaptırmak veya bu kurumların yapılmalarına yardımcı olmak da sadakadır. Böyle sadakaya, sürekli sadaka (sadaka-i câriye) denir. Yani sevabı sürekli olan, bitmeyen, öldükten sonra da devam eden sadakadır. Bu sadaka anlayışı, İslam kültüründe, ihtiyaç sahiplerine hizmet veren vakıf ve benzeri kurumların ortaya çıkmasında etken olmuştur.

Peygamberimiz şöyle buyurmuştur: “İnsanlar öldüğü zaman, amel defteri kapanır. Ancak kesintisiz iyilik (sadaka-i cariye) yapanların, topluma yararlı bir ilim (eser) bırakanların ve kendisine hayır dua eden bir çocuk yetiştirenlerin amel defterleri kapanmaz.” (Müslim, Vasiyye, 14.)

Fıtır sadakası ne demektir?

Sadaka çeşitlerinden birisi de fıtır sadakasıdır. Ramazan ayında bayramdan önce verilmesi gereken bir sadakadır. Halk arasında bu sadaka türüne “fitre” de denir. Fıtır sadakasıyla herkes kendi imkânları ölçüsünde yardım etmenin mutluluğunu yaşar. Yoksullar aldıkları yardımlarla bayramlık ihtiyaçlarını karşılarlar. Karşılıklı sevgi ve kardeşlik bağları güçlenir. Böylece toplumda dayanışma ortamı oluşur.

Neler Sadakadır?

• Dargınları barıştırmak sadakadır.
• Güzel söz söylemek sadakadır.
• İnsanlara tebessüm etmek sadakadır.
• Yoldaki taşı kaldırmak sadakadır.
• Namaza gitmek için atılan her adım sadakadır.