Yesevilik, Hoca Ahmet Yesevi’nin görüş ve düşünceleri çerçevesinde ortaya çıkıp yaygınlaşmış tasavvufi yorumlardan biridir. Hoca Ahmet Yesevi (öl.1167), Türkistan’ın Yesi şehrine bağlı Sayram kasabasında doğmuştur. Babası, o küçükken vefat etmiştir. İlim öğrenmeye Yesi‘de başlamış, daha sonra zamanın önemli ilim merkezlerinden biri olan Buhara’ya gitmiştir.
Ahmet Yesevi dönemin ünlü âlimlerinden dersler almış, İslami ilimlerde kendini yetiştirmiştir. Doğduğu şehir olan Yesi’ye tekrar dönen Hoca Ahmet Yesevi, burada insanları eğitmeye başlamıştır. Çevresindekilere İslam’ın ilkelerini, inanç, ibadet ve ahlak esaslarını anlatmıştır. Onun, duru ve anlaşılır bir dille söylediği şiirler, halkın İslam dinini anlamasında ve benimsemesinde önemli bir rol oynamıştır. Şiirleri, büyük ölçüde dinî ve ahlaki ilkeler, öğütler içermektedir. Hoca Ahmet Yesevi’nin Türkçe olarak söylediği, hikmet olarak adlandırılan şiir ve deyişleri Divan-ı Hikmet adı verilen eserde toplanmıştır.
Ünlü mutasavvıfbirçok öğrenci yetiştirmiştir. Onun görüş ve düşünceleri de öğrencileri tarafından yayılmıştır. Halk tarafından çok sevilen Hoca Ahmet Yesevi yetimleri, fakirleri, kimsesizleri, zorda kalanları gözetmiş, onlara her zaman destek olmuştur.
Yesevilikte önem verilen çeşitli ilkeler vardır. Samimi bir şekilde Kur’an ve sünnete bağlanmak, dinî emir ve yasaklara uyma konusunda titiz davranmak, dünya malına fazla önem vermemek bunlardan bazılarıdır. Dürüst olmak, doğruluktan ayrılmamak, kibirden uzak durmak, kendini kimseden üstün görmemek, sırları açığa vurmamak, cömert olmak da Yesevilikte önem verilen ilkelerdendir. Ayrıca Yesevilikte, misafirlere ikramda bulunmaya, yumuşak huylu olmaya, namazları cemaatle kılmaya, abdestli gezmeye, Allah’ı çok zikretmeye, onun rahmetinden hiçbir zaman ümit kesmemeye de büyük önem verilir.