Yahudiliğin ön şartları nelerdir?

Yahudi din adamlarının belirlediği kurallara göre Yahudi olmanın bazı ırki ve dinî şartları vardır. Yahudi olmanın ön şartı, Yahudi bir anne-babadan veya Yahudi bir anneden doğmaktır. Sadece babası Yahudi olan bir kimsenin Yahudi sayılabilmesi için Yahudi dinine girmesi gerekir. (Baki ADAM, “YAHUDİLİK”, Yaşayan Dünya Dinleri, s. 207.)

Yahudiliğin tarihçesi Tevrat’a dayanır. Buna göre Yahudilik, Hz. İbrahim ile başlar. Yahudilere göre tarihte yaşamış ilk Yahudi, Hz. İbrahim’dir. Tevrat’a göre Hz. İbrahim Harran şehrinde yaşamış daha sonra Tanrı, Kenan bölgesine göç etmesini emretmiştir. Burada bir süre yaşayan Hz. İbrahim, kuraklık ortaya çıkınca Mısır’a gitmiş fakat daha sonra ailesiyle beraber Kenan’a (Filistin bölgesine) tekrar dönmüştür.

Tevrat’a göre Tanrı, Hz. İbrahim ile ahit yapmış ve onun soyunu bereketli kılmıştır. Yahudilerin soyu Hz. İbrahim’den sonra Hz. İshak’a geçmiş Hz. Yakup ile devam etmiştir. Tevrat’a göre Hz.İbrahim’in neslini devam ettiren İshak’ın iki oğlu vardı. Bunlardan birinin adı Esav, diğerinin adı Yakup’tur. Yakup’un, on iki oğlu oldu. Yakup, Harran’da uzun bir süre kaldıktan sonra tekrar atalarının yurdu Kenan’a (Filistin bölgesine) geldi. Yahudi kaynaklarında Hz. Yusuf zamanında Hz. Yakup ve diğer oğulları ile beraber Kenan’dan çıkarak Mısır’a yerleştikleri ve uzun süre orada yaşadıkları belirtilir. Hz. Yusuf’un ölümünden sonra Yahudiler, Mısır’da çoğalmaya başladı. Bu durum Firavun’u endişelendiriyor bundan dolayı onlara zulüm ediyor ve onları köleleştiriyordu. Tevrat’a göre Hz. Musa, İsrailoğullarını Firavun’un esaretinden kurtardı. Onları Mısır’dan çıkarıp Kenan’a götürdü. Hz. Musa, İsrailoğulları ile birlikte Kızıl Deniz’e doğru yola çıktı. Firavun, askerleriyle birlikte onların peşine düştü. Kızıl Deniz’e gelince Musa elini denize uzattı deniz ikiye ayrıldı. İsrailoğulları denizi geçtikten sonra Musa elini tekrar uzattı ve deniz tekrar eski hâline döndü. Deniz suları altında Firavun ve askerleri boğuldu. Musa, İsrailoğullarıyla birlikte üç ay sonra Sina Çölü’ne geldi. Tanrı orada Musa’ya Tevrat’ı ve Yahudiliğin temel ilkeleri olan On Emir’i levhaya yazılmış bir şekilde verdi.

Tevrat’a göre İsrailoğulları, Kenan (Filistin) iline gitme konusunda isteksiz olunca Tanrı onları cezalandırdı ve Sina Çölü’nde kırk yıl dolaştırdı. Musa’nın vefatından sonra Yeşu onları Filistin’e götürdü. Yeşu’dan sonra “Hakimler Dönemi” (Krallar Dönemi) başladı. Bu dönemde sırasıyla Hz. Davud ve Hz. Süleyman kral oldu. Filistin’de Hz. Davud, Kudüs’ü aldı ve Yahudilerin en parlak dönemi başladı. Daha sonra Kral Hz.Süleyman, kutsal Mabed’i yaptırdı ve içine On Emir tabletlerinin bulunduğu sandığı Mabed’in bir odasına koydu. Hz. Süleyman’ın vefatı üzerine krallık güneyde Yahuda, kuzeyde ise İsrail olmak üzere ikiye ayrıldı. Daha sonra MÖ 721 yılında Asurlular tarafından İsrail Krallığı, MÖ 586 yılında ise Babiller tarafından Yahuda Krallığı yıkıldı. Babil Krallığı Mabed’i yıktı, Yahudileri de Babil’e sürgün gönderdi. Yahudiler sürgün hayatında iken Peygamber Ezra etrafında tekrar birleşerek MÖ 538 yılında tekrar Kudüs’e döndüler ve Mabed’i tekrar inşa ettiler. Tevrat’a göre Babil Sürgünü Dönemi’nde İşaya ve Yeremya gibi peygamberler geldi. Kutsal Kitap’taki son peygamber Malaki’dir. MÖ 63 yılından itibaren Roma, Kudüs’ü esareti altına aldı, MS 70 yılında ise Kudüs’ü ve Mabed’i tamamen yakıp yıktı. Mabed’ten sadece Batı Duvarı (Ağlama duvarı) ayakta kaldı. Bu olayla birlikte Yahudiler dünyanın her tarafına yayıldılar. (Baki ADAM, “YAHUDİLİK”, Yaşayan Dünya Dinleri, s. 206-207. s. 128-178)