Sözlükte “kalkmak”, “dikilmek”, “dirilmek” gibi anlamlara gelen “kıyamet”; evrenin düzeninin bozulması, her şeyin yok olması ve ölen tüm insanların yaptıklarının hesabını vermek üzere diriltilecekleri zamandır. Buna göre kıyamet hem dünya hayatının son bulmasını hem de ahiretteki dirilişi kapsamaktadır.
Her canlının bir sonu olduğu gibi içinde yaşadığımız evrenin de bir sonu vardır. Zamanı gelince evrendeki bu düzen bozulacak ve dünyadaki yaşam da bununla birlikte bitecektir. İslam inancına göre İsrafil adlı meleğin “Sûr” denilen bir alete üflemesiyle tüm canlılar ölecek ve dünyadaki hayat sona erecektir. İsrafil’in Sûr’a ikinci kez üflemesiyle bütün insanlar yeniden diriltileceklerdir. İşte dünya hayatının son bulup insanların yeniden diriltilecekleri bu zamana “kıyamet” denir. Kur’an-ı Kerim’de bu durum şöyle anlatılmaktadır: “Sûr’a üflenince, Allah’ın diledikleri müstesna olmak üzere göklerde ve yerde ne varsa hepsi ölecektir. Sonra ona bir daha üflenince, bir de ne göresin, onlar ayağa kalkmış bakınırlar!”
Kur’an’da, “Sana kıyametin, ne zaman gelip çatacağını soruyorlar. De ki: Onun ilmi ancak Rabb’imin katındadır. Onun vaktini ondan başkası açıklayamaz. O göklere de yere de ağır gelmiştir. O size ansızın gelecektir…” buyrularak kıyametin zamanını Allah’tan (c.c.)başka kimsenin bilemeyeceği belirtilir. Kur’an’da, kıyametin nasıl kopacağına dair bazı bilgiler verilir. Buna göre kıyamet gününde; güneş sönecek, yıldızlar dökülecek, yer şiddetle sarsılacak ve dağlar birbirine girecektir.
Kur’an-ı Kerim, Allah (c.c.) için ölüleri yeniden diriltmenin zor olmadığını belirtir. Kur’an’da bu husus şöyle dile getirilir: “Gökleri ve yeri yaratan, bunları yaratmaktan yorulmayan Allah’ın, ölüleri diriltmeye de gücünün yeteceğini düşünmezler mi? Evet, O her şeye kadirdir.”
Kur’an’da insanın, yeniden diriliş olayını anlayabilmesi için çeşitli örnekler verilmektedir. Örneğin, sonbaharda sararıp dökülen yapraklar, ilkbaharda tekrar yeşerir. İnsanın diriltilmesi de buna benzetilmektedir. Yine kuru topraktan çeşit çeşit bitkilerin, ağaçların yetişmesi, doğaya canlılık gelmesi ile yeniden diriliş arasında benzerlik olduğu vurgulanmaktadır. Bununla ilgili ayetlerden biri şöyledir: “Gökten bereketli bir su indirdik, onunla bahçeler ve biçilecek daneler bitirdik. Kullara rızık olması için birbirine girmiş, küme küme tomurcukları olan uzun boylu hurma ağaçları yetiştirdik. Ve o su ile ölü toprağa can verdik. İşte hayata yeniden çıkış da böyledir.” Allah (c.c.), bu ve benzeri ayetlerde insanın yakın çevresinden somut örnekler vererek kişilerin yeniden dirilme olayını kavramasını kolaylaştırmaya çalışmaktadır.